Câu lạc bộ đổi mới sáng tạo ngành rau hoa quả

Câu chuyện Thành công: Gương nữ giám đốc hợp tác xã Sen Vân Đài làm kinh tế giỏi

Tác giả: admin |
Cập nhật: 13/12/2022 |
|
341 lượt xem

Làm thế nào để có thu nhập và hỗ trợ được bà con trong vùng cải thiện được thu nhập từ vùng đất trồng lúa thuần nông và đặc biệt thu hút được nhiều người biết đến các danh làm thắng cảnh cùng các di tích lịch sử hiện có trong vùng – đó là sự trăn trở của bà Nguyễn Thị Chiến – một nông dân ở thôn Vân Đài, xã Chí Hòa, Huyện Hưng Hà, Tỉnh Thái Bình. Nay sự trăn trở ấy của bà đã được hóa giải và câu chuyện về hợp tác xã (HTX) Sen Vân Đài đã minh chứng cho sự thành công của gương nữ giám đốc giám nghĩ, dám làm vươn lên để có được mô hình sen và du lịch kết hợp thu hút hàng nghìn khách đến thăm.

Sự hình thành HTX Sen Vân Đài và kết quả hoạt động trong giai đoạn đầu

Hợp tác xã hoa sen Vân Đài được thành lập từ ngày 25/1/2021, tức là tính đến nay mới được 1,5 năm.

Từ khi đi vào hoạt động, HTX đã đạt được một số kết quả như sau:

Đã tích tụ và chuyển đổi được 5,0 ha, từ đất trồng lúa kém hiệu quả, sang trồng các giống hoa sen giống mới và các loại hoa, cây cảnh quý hiếm như : Hoa trà mi, hoa đỗ quyên, hoa mai Yên tử, hoa lan rừng và nhiều loại cây cảnh, cây ăn quả quý, hiếm khác.

Đã tạo công ăn việc làm và cho thu nhập ổn định cho hơn 20 xã viên HTX, và nhiều lao động địa phương.

Đã tiếp nhận và làm chủ các quy trình công nghệ trồng sen, quy trình công nghệ trồng các loại cây cảnh. Hiện nay vườn sen, vườn cây cảnh của HTX được mọi khách hàng đều đánh giá rất đẹp, rất ấn tượng, nhiều hoa, hoa đẹp.

Đã tạo dựng được chuỗi liên kết tiêu thụ sản phẩm. Ký kết hợp tác với các doanh nghiệp trên mọi miền đất nước, để hợp tác sản xuất các sản phẩm mà HTX làm ra, do vậy HTX hoàn toàn yên tâm sản xuất mà không lo sợ việc tiêu thụ sản phẩm.

Đã tạo dựng 1 cơ sở hạ tầng khang trang, 1 vườn sen vô cùng đẹp đẽ ấn tượng, mỗi ngày đã thu hút ngàn trăm lượt khách đến thăm quan, chụp ảnh. Hiện tại đang có rất nhiều đoàn khách ở trong và ngoài tỉnh; bao gồm đủ các tầng lớp từ người già đến trẻ nhỏ, đã đăng ký tham gia tua du lịch trên cánh đồng sen, trải nghiệm cùng các công đoạn sản xuất cây sen.

Có thể nói, tại giai đoạn đầu kết quả đạt được chưa nhiều, nhưng hứa hẹn 1 tương lai vô cùng rộng lớn cho HTX hoa sen Vân Đài.

Tiềm năng, thế mạnh của mô hình HTX

Tiềm năng, thế mạnh của mô hình đó là:

Được sự quan tâm ủng hộ của lãnh đạo từ tỉnh, huyện, xã đến thôn. Đồng thời nhận được sự đồng tình hưởng ứng rất cao của người dân trong khu vực.

Được cơ quan khoa học là Viện Nghiên cứu Rau quả giúp đỡ về kỹ thuật.

Đất nông nghiệp ở nơi đây còn nhiều, rất phù hợp cho cây sen phát triển, nên có thể mở rộng diện tích hàng trăm ha sen.

Các sản phẩm làm ra của HTX, đặc biệt là các sản phẩm: hoa sen, chè sen, ngó sen, củ sen… đều có thị trường tiêu thụ rất tốt, hiện nay có đơn đặt hàng rất nhiều, HTX làm ra chưa đủ cung cấp nhu cầu của khách hàng.

HTX đầu tư trồng sen ở gần khu tâm linh, đã được Nhà nước công nhận cho phát triển du lịch, nên có thể trồng sen gắn với du lịch. Đó là Đền Trần, khu di tích lịch sử văn hóa nhà bác học Lê Quý Đôn, là người với tài trí thông minh và kiến thức uyên bác ở thế kỷ XVIII. Khu Miếu thờ và viếng bà Công chúa Diệu Dong – người cách đây hơn 700 năm, đã cùng dân làng lập ấp, cấy lúa dệt vải, cung cấp lương thực, áo quần, cho quân đội, giúp nhà Trần 3 lần đánh thắng quân Nguyên xâm lược.

HTX đã có kế hoạch để tiếp tục mở rộng và phát triển hơn nữa trong thời gian tới

Với những tiềm năng, thế mạnh kể trên, HTX hoa sen đang có kế hoạch sang năm 2023 sẽ mở rộng trồng 100 ha hoa sen, và xây dựng nơi đây thành 1 điểm đến du lịch trải nghiệm của du khách trong và ngoài tỉnh, bằng các cách sau:

HTX thuê đất của những người dân không có nhu cầu sử dụng đất làm nông nghiệp, để chuyển sang trồng sen.

HTX sẽ kết nạp thêm xã viên, để họ góp đất, góp công sản xuất sen cùng HTX, và HTX sẽ bao tiêu đầu ra cho họ.

HTX liên kết liên doanh với các chủ trang trại có đất, nhưng không có kỹ thuật, đầu ra… để cùng đầu tư để trồng sen.

HTX sẽ xây dựng thêm các xưởng chế biến sen, tạo ra nhiều sản phầm từ sen.

HTX sẽ đầu tư thêm mảng du lịch nông nghiệp để đa dạng hóa sản phẩm và tăng thêm thu nhập cho xã viên, cho HTX và đóng góp cho sự phát triển của quê hương.

Các khía cạnh thành công và bài học từ câu chuyện

Các khía cạnh thành công chính:

Đổi mới để xây dựng thành công mô hình HTX kết hợp với du lịch tâm linh tạo ra công ăn việc làm cho hơn 20 lao động có thu nhập cao hơn làm lúa từ 5-8 lần. Đặc biệt thu hút được hàng trăm lượt khách tới tham quan, học hỏi từ trong và ngoài tỉnh.

HTX đã có ký kết bao tiêu sản phẩm với các đơn vị có nhu cầu về giống sen, về sản phẩm hoa sen để ướp trà.

Đặc biệt, ngoài việc bán sản phẩm trực tiếp cho người mua từ trong, ngoài tỉnh, còn áp dụng hình thức bán sản phẩm qua mạng (bán hàng online) một hình thức bán hàng mới và rất tiềm năng.

Qua câu chuyện thành công đã rút ra một số bài học rất ý nghĩa:

Đổi mới trong cách làm: Mạnh dạn chuyển đổi cơ cấu cây trồng. Chuyển đổi từ cây lúa truyền thống sang trồng hoa sen.

Cần có sự liên kết giữa Nhà khoa học – Nhà Nông – Các nhà quản lý ở địa phương đã giúp nông dân có được tiến bộ kỹ thuật trong sản xuất – nghĩ đến việc khai thác các di tích lịch sử trong vùng.

Mạnh dạn tiếp cận công nghệ số trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm – Đặc biệt áp dụng chuyển đổi số trong tiêu thụ sản phẩm. Đã sử dụng dịch vụ quảng bá, bán hàng của GOSEL. Một công cụ rất hữu hiệu không chỉ trong giai đoạn bị đại dịch Covid-19 mà ngay cả sau khi đã kiểm soát được dịch bệnh.

Sự sáng tạo trong việc tạo ra các dòng sản phẩm: Giống sen, Trà lá sen, ngó sen, hoa sen tươi và hoa sen ướp trà, sữa hạt sen, hạt sen tươi và hạt sen khô…

Sẵn sàng chia sẻ, không dấu nghề: Bà Nguyễn Thị Chiến sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm trồng hoa sen và các loại hoa khác cũng như cách thức vận hành HTX thành công với các đoàn khách có nhu cầu học hỏi.

Tất cả những kết quả và hoạt động của HTX được minh họa qua các thông tin dưới đây.

Bán lá sen – trà thảo mộc với giá 15.000 – 30.000 đồng/kg

Chuyển lúa sang trồng sen, ngay trong năm đầu tiên một số hộ dân ở thôn Vân Đài, xã Chí Hòa (huyện Hưng Hà, tỉnh Thái Bình) đã có thu nhập tăng gấp 5 lần so với trồng lúa.

Trồng sen trên đất lúa, ngay vụ đầu đã cho thu nhập cao

Ông Trần Văn Hạnh (hộ trong HTX) cho biết: Cánh đồng hoa sen này năm 2020 vẫn là ruộng lúa, do thường xuyên bị úng ngập nên năng suất lúa chỉ đạt 5 tấn/ha, nhiều vụ còn không có lãi.

Sau khi được Viện Nghiên cứu Rau quả (Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam) gợi mở hướng đi, một số hộ dân có ruộng tại đây đã đứng ra tích tụ thêm các ruộng thấp trũng liền kề, chuyển sang trồng hoa sen. HTX Hoa sen Vân Đài được hình thành và đi vào hoạt động từ đó (năm 2021). Hiện HTX có 5 cổ đông góp vốn, sản xuất theo hình thức liên doanh, liên kết.

Kết quả ngay trong năm đầu trồng sen, thu nhập của các cổ đông HTX đã đạt 300 triệu đồng/ha, cao gấp 5 lần so với trồng lúa cùng diện tích.

Cánh đồng sen của HTX – Mùa thu hoạch sen năm 2022.

HTX còn giúp hàng chục lao động nông nhàn tại địa phương có việc làm thường xuyên, với mức lương 8-8,5 triệu đồng/người/tháng, cùng gần 30 lao động thời vụ khác hưởng thù lao 250.000 – 300.000 đồng/người/ngày.

“Hoa sen được giá, cho thu nhập cao ngay từ mùa vụ sản xuất đầu tiên nhờ xứ đồng của HTX rất gần các quần thể du lịch như đền Trần, Khu di tích văn hóa lịch sử Nhà Bác học Lê Quý Đôn.…”- ông Trần Văn Hạnh cho biết thêm.

Thu hoạch hoa sen

Bà Nguyễn Thị Chiến – Giám đốc HTX khẳng định: Dự kiến trong năm nay, thu nhập của các cổ đông chắc chắn sẽ tăng 1,5 lần so với năm ngoái. Vì hoạt động của HTX đã đi vào nề nếp, đã tích lũy được nhiều kinh nghiệm thâm canh cây sen.

Năng suất bông sen, ngó sen, củ sen, lá sen và hạt sen đều tăng cao rất đáng kể, lượng khách đến thu mua hoa ngày càng nhiều hơn. Đặc biệt, giá bán các sản phẩm từ cây hoa sen cũng cao hơn 50% so với năm trước.

HTX Sen Vân Đài ký hợp tác với Hội Sinh vật cảnh Việt Nam cùng sản xuất, chế biến và kinh doanh sản phẩm chè Tân Cương Thái Nguyên

Mới đây, thông qua Trung tâm Dịch vụ Nông nghiệp thành phố Thái Nguyên, HTX đã ký hợp đồng chuyển giao kĩ thuật trồng hoa sen cho một số doanh nghiệp và hộ gia đình ở tỉnh Thái Nguyên; ký hợp tác với Trung tâm Khoa học Mỹ thuật Sinh vật cảnh (Hội Sinh vật cảnh Việt Nam) sản xuất, chế biến và kinh doanh chè Tân Cương Thái Nguyên ướp hương sen Vân Đài. Đồng thời ký kết sản xuất, chế biến, kinh doanh các sản phẩm từ cây hoa sen với HTX Tiên Châu, Phố Hiến (Hưng Yên).

Điều đó cho thấy dư địa nâng cao thu nhập từ nghề trồng cây hoa sen của HTX còn rất rộng mở.

Khảo sát thực tế mô hình trồng hoa sen Vân Đài, chúng tôi thấy: Đồng ruộng tại đây được quy hoạch rất gọn vùng. Đường đi lối lại đều được bê tông cứng hóa, có lưới đen che mưa, nắng bên trên. Mỗi lô thửa trồng một giống sen, có giống chuyên cho khai thác hoa và lấy ngó, có giống chủ yếu lấy ngó và củ, cũng có giống chuyên cho hạt và củ… Rất thuận tiện cho thực khách đến mua và thưởng ngoạn hoa sen và các sản phẩm từ cây sen.

Bà Đặng Thị Thinh (cổ đông trong HTX) tiết lộ: Hiện đang là mùa thu hoạch hoa và ngó, nhưng sản phẩm trồng ra không đáp ứng đủ nhu cầu, đôi khi phải ưu tiên các đơn hàng đặt trước và khách hàng từ xa tìm đến.

Hiện, các sản phẩm thu hoạch từ cây sen của HTX rất đa dạng, thậm chí lá sen cũng bán ra tiền. Ví dụ, lá sen bánh tẻ, lá sen khô có giá 15.000 – 30.000 đồng/kg, có bao nhiêu cũng không đủ cung ứng cho các cơ sở chế biến trà sen.

Các bộ phận khác của cây sen cũng được thu hoạch, gần như không phải bỏ thứ gì. Trong đó, ngó sen đưa vào nộm hoa chuối, lạc, vừng. Hạt sen tươi bóc vỏ bỏ màng dùng cho nấu xôi gạo nếp hoặc ninh xương, ninh mọc. Chè sen, long nhãn với bột sắn dây là món ăn cực kỳ thơm ngon, bổ dưỡng. Hạt sen khô già chặt bỏ vỏ lấy nhân làm vị cho rất nhiều bài thuốc Nam, thuốc Bắc.

Sen trắng chế biến từ hạt sen khô cũng dùng ninh xương, ninh mọc, nấu xôi, làm mứt, làm nhân bánh nướng, bánh dẻo. Tâm sen hãm với nước sôi uống chữa mất ngủ rất hiệu nghiệm. Củ sen dùng cho xào nấu cùng các món ăn khác cũng ngon không chê vào đâu được…

Tiếng lành đồn xa, cách làm thiết thực của HTX đã được nhiều chuyên gia, nhà khoa học lấy làm mô hình điển hình trong chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất trũng, đất trồng lúa kém hiệu quả.

Các quý khách có nhu cầu thăm quan, giao lưu với HTX hoặc du ngoạn các cảnh vật xung quanh hoặc có nhu cầu thưởng thức về các sản phẩm HTX sen Vân Đài liên hệ với bà Nguyễn Thị Chiến: 0358 556 106.

Nguyễn Thị Tân Lộc – CLB ĐMST Rau Hoa Quả